Kavram: Nesnelerin ya da olayların ortak özelliklerini kapsayan ve bir ortak ad altında toplayan genel tasarımıdır. Kavramlar, soyuttur ve gerçek dünyada yoktur. Benzer olan fikirleri, insanları, olayları vs gruplandırmak için kullanılan bir sınıflamadır. Kavram yanılgıları ise daha çok kişisel deneyimler sonucu oluşmuş, bilimsel gerçeklere ve düşüncelere aykırı, anlamlı öğrenmeyi engelleyici bilgilerdir.
1) Soyut ve somut kavramlar: Kavram bir cisme veya varlığa işaret ediyorsa somuttur. Örneğin taş, insan, beyaz gibi kavramlar somut kavramlardır. Ancak kavram bir oluş tarzını ifade ediyorsa soyuttur. Örneğin insanlık, beyazlık gibi kavramlar soyuttur. Şu şekilde de ifade edilebilir. Somut kavramlar insan zihninde bir konu içinde oluşurlar, soyut kavramlar ise konudan soyutlanmıştır
2) NESNEL KAVRAMLAR: İnsanların kendi çevrelerinde bulanan fiziksel varlık yada nesneleri sınıflamada kullanılan kavramlardır.
-İLİŞKİSEL KAVRAMLAR: Nesnel kavramlar arasındaki
ilişkileri betimlemek üzere
kullanılan ve çoğunlukla sözel
bilgilerden oluşan önermelere
verilen isimdir (Kuvvet: itme,
çekme, ivme, sürtünme)
3) Üst, Alt ve Bağlantılı Kavramlar: Kavram yapılanması içinde en tepede olan ve
en geniş kapsamlılığı gösteren kavrama üst
kavram adı verilir.
• Üst kavramların küçük bir bölümünü ya da özel
parçasını oluşturan bir alt düzey kavramlara
da alt kavram adı verilir.
4) Kendiliğinden ve Kendiliğinden Olmayan
Kavramlar: Kavramları oluşumuna göre iki kategoriye ayıran Piaget (1964)
çocukların düşüme özelliklerini doğrudan yansıtan kavramlara
kendiliğinde oluşan kavramlar adını vermiştir. Küçük çocukların
kediye “miyav”
, köpeğe “hav hav ” ismini takmalarını bu
kavramlara verdikleri etiketler olarak göstermektedir.
Çocukların, genellikle yetişkinlerin istediği doğrultuda sergilediği
düşünme biçimini gösteren kavramlara da kendiliğinden olmayan
kavramlar adı verilmektedir.
5) Günlük ve Bilimsel Kavramlar: Kavramların oluşumunu doğal ve eğitsel bağlamda ele alan
Vygostky (1994) kavramları günlük ve bilimsel olarak
sınıflamaktadır. Buna göre günlük kavramlar, günlük bağlamda
gelişen, çocukların okul dışında yetişkinler ile etkileşimi sonucu
oluşan kavramlardır. Bu kavramlar çocuğun kendi kafasında
biçimlenir, başkaları tarafından amaçlı biçimde öğretilmez.
KAYNAKÇA: http://acikders.hacettepe.edu.tr/dersler/ders_belge/BTO307-212/ogretim_stratejileri_kavram_ogretimi.ppt
